بهمن : در اوستا وهومنه ، در پارسی وهمن و بهمن . مرکب از دو جز است : وهو به معنی نیک و خوب ، و منه به معنی منش و نهاد . که روی هم به معنی نهاد نیک است .

دهم بهمن � جشن سده

این جشن در روز مهر از بهمن ماه بر مبنای گاه شماری ایران باستان برگزار می شود که امروزه برابر با دهم بهمن ماه است .

در پیدایش این جشن آمده است : روزی هوشنگ با یکصد تن از یارانش به کوه رفت . ماری بزرگ به سوی او و یارانش آمد . هوشنگ سنگی به سوی ماه پرتاب کرد . سنگ بر سنگی دگر خورد و از برخورد دو سنگ آتش پدیدار گشت و مار بسوخت . پدید آمدن آتش را جشن گرفتند و آن را سده نامیدند.

از جشن سده تا نوروز پنجاه روز و پنجاه شب در پیش است که روی هم صد روز و شب می شود و به همین دلیل به آن سده می گویند . در ادبیات پارسی عدد 100 در اصل با سین نوشته می شود .

دوازدهم بهمن � اول فوریه 330 پیش میلاد

ورود سپاهیان اسکندر مقدونی به پارسه ( تخت جمشید ) پایتخت هخامنشیان

اسکندر حقیر به همراه سپاهیان خود از میان کوهستان به سوی پارس روانه گردید . آریوبرزن سردار رشید داریوش سوم راه دروازه های پارس را بسته بود ، اما اسکندر به راهنمایی یکی از مردم لیکیه که هم یونانی و هم پارسی می دانست جناح آریوبرزن را دور زد ، به تخت جمشید رسید و آن را آتش زد.

اسکندر در وصف هوش و شجاعت و دلاوری آریوبرزن گفته است : اگر من سرداری چون او داشتم آن دنیا را هم فتح می کردم .

بیست و پنجم بهمن � 14 فوریه 276 میلادی

در گذشت حضرت مانی

بهرام اول ساسانی ( جلوس 272 م . درگذشت 276 میلادی ) مانی را به دست روحانیان زرتشتی سپرد . می گویند پس از گفتگویی دراز میان حضرت مانی و روحانیان درباری ، وی نتوانست آنها را متقاعد کند و در زندان کرتیر موبد به گناه زندیک بودن کشته شد . حضرت مانی 26 روز در بند بود و در این مدت هر روز زنجیر او را تنگ تر کردند تا جان سپرد . پس از مرگ ، سر او را بریدند و پوست تنش را با کاه انباشتند ، سپس به یکی از دروازه های گندی شاپور بیاویختند که از آن پس آن دروازه به باب مانی موسوم گشت .

بیست و نهم بهمن � جشن اسفندگان یا اسپندار جشن

این جشن در روز پنجم از ماه اسفند ( سپندارمذ روز از سپندار مذ ماه ) برابر گاه شماری ایران باستان که برابر است با 29 بهمن خورشیدی برگزار می شود .

این جشن ویژه زنان بوده و در این روز از شوهران خود هدیه می گرفته اند . از این رو به جشن مردگیران و نیز مزدگیران هم معروف بوده است . این روز را می توان جشن زنان و روز زن دانست .