پنج دی روز درگذ‌شت اشوزرتشت

پنجم دي روز خير "خورا"، روز درگذ‌شت اشوزرتشت است. اشو زرتشت پس از پايان پيام آوری خود كه آموزش راستی، آزادی انديشه، آشتی و همزيستي به مردم بود، در شهر بلخ به سر می برد. در هفتاد و هفت سالگی او بود هنگامی که گشتاسب کیانی و پسرش اسفندیار، فرمانروای بلخ از پایتخت بيرون رفته بودند. فرمانروای تورانی "ارجاسب" كه دشمن ديرينه‌ي زرتشت بود، درنگی يافته و توربراتور را با لشگر بزرگی به بلخ فرستاد. تورانيان دروازه‌ي شهر بلخ را در هم شكستند و هنگامی كه اشو زرتشت با لهراسب و گروهی از پيروانش، روی‌هم رفته هفتاد و دو تن در آتشكده‌ي نوبهار شهر بلخ به نيايش سرگرم بودند به زخم شمشير كشتند.

اشو زرتشت گرچه از جهان رفت و از ديدگان پنهان گشت، ولی روان پاكش همراه با اندرزها و آموزش‌های جاودانه‌اش پيوسته زنده ماند. بزرگ مردی که پس از هزارها سال هم‌چنان نام، راه و اندیشه‌اش بر تارک هوشمندي راست اندیشان و فيلسوفان بزرگ جهان می‌درخشد.

گاتها از هر گونه کژباوری ديني، دين نموداری (تعصب دينی)، افسانه‌ها، سخنان پوچ و پندارهای بيهوده تهی است و يگانه نوشتار ديني در جهان است كه از زمان‌هاي كهن با کژباوری‌ها ستيز می‌كرده است و اين يكی از ويژگي‌هاي گاتها است كه مايه‌ي شگفتی بسياری از پژوهشگران بزرگ جهان گرديده است و براستي اين نشان از فرزانش ژرف اين آيين دارد.

اشو زرتشت آموزگار و پايه گذار خو و منش نيك و راستي در گيتي بود كه به گفتار كوتاه او "پندار نيك، گفتار نيك، كردار نيك" شناخته شده است، و از ديدگاه پژوهشگران، تنها همين سه وَچَك (جمله) پايه‌ي بنيادين مردم سالاري (دمكراسی) و شيوه‌ي سازماندهی انديشه‌ها و سُهش‌ها (احساسات) و در پی آن پيشرفت در جهان امروز شناخته شده است.

(( زراتشتِ حکیم ))

به ر و ز خیر و اندر ما ه د ی ما ه فغان از آ ن زمانه و دو صد آ ه

دو صد نفرین بآ ن تور بر ا تو ر که زد خنجر بآن دل های پر نور

زراتشت را بخون افکند در آن خاک دو صد نفرین بآن دلهای نا پاک

ز ر ا تشت حکیم از بین ما بر د همه دل ها پریشان گشت و افسرد

نگون باد بخت آ ن کاو ی و کرپان نمودندش نگون این بخت ایران

و لیکن از سه نیک پاک زرتشت جهان خرم شد و هر بدی را کشت

همه شادی و دین و دانش و شور بر و ن آ مد ز گاتا ها ی و خشو ر.

با درو د به روان پاک همه درگذشتگان از کیومرث تا به سیوشانس

اشو زرتشت، که فروهر او ستوده باد، هنگامی که درگذشت هفتاد و هفت سال از زایش او گذشته بود، چهل و هفت سال مردم را به یکتا پرستی و آموزش دین و سی‌وپنج سال پس از آن بود که گشتاسب دین را پذیرفته بود ** و در کتاب گزیده‌های زادسپرم *** روز درگذشت اشوزرتشت، روز خور از ماه دی است. در همین کتاب از برگزاری آیین یزشن**** در روز درگذشت پیامبر یاد شده است.

زرتشتیان به پیروی از فرهنگ چند هزار ساله‌ی خویش که در آن سوگ و غم نکوهیده‌است وبه قول فردوسی:
چو شادی بکاهد، بکاهد روان خرد گردد اندر میان ناتوان

مراسم درگذشت اشوزرتشت را با جشن‌خوانی و حضور در آرامگاه‌ها به‌جای می‌آورند تا بزرگی زاد روز آن اشو در برابر درگذشتش رنگ نبازد. اما بیشتر رسانه‌های گروهی کشور گویی تلاش می‌کنند از کنار سالروز زایش و درگذشت پیامبرا یرانی و جشن‌های چهارگانه‌ی دیگان خموشانه بگذرند.

تاریخ نگاران نوشته اند زرتشت پس از هفتاد و هفت سال از عمر خویش که بیشتر آن را برای هدایت و دادن خرد و آگاهی به مردمان صرف نموده بود روزی در آتشکده شهر بلخ مشغول عبادت بوده است، گشتاسب شاه کیانی و پسرش اسفندیار که از حامیان بزرگ وی بودند نیز برای رسیدگی به شهرهای دیگر از بلخ خارج می شوند و ارجاسب که دشمن دیرینه زرتشت و ایرانیان بود از این هنگام بهره برد و توربراتور فرمانده سپاه خود را با لشگری بسیار راهی بلخ کرد . لشگر تورانی دروازه های شهر بلخ را با تمام دلاوری ها مردم در هم شکستند و هنگامی که اشوزرتشت با لهراسب و گروهی دیگر از یارانش مشغول عبادت به درگاه اهورامزدا بودند. اشوزرتشت در هنگام یورش ناگهانی قبایل تور در بلخ به دست یک تورانی کشته شد. در کتاب‌های پهلوی نام قاتل وی تور برادروش یادشده‌است. اشوزرتشت با نثار جان خود به ما درس پایمردی، ایمان، شهامت و از خودگذشتگی داد.

�زره‌توشترهه سپتی‌تامهه اَش‌اُنو فرَوَشیم یَزَمیده�(:بر فروهر پاک اشوزرتشت اسپنتمان درود باد)

اشو زرتشت در گذشتن از جهان خاکی را جهش به سوی تکامل می داند و گرچه از جهان رفت و از دیده ها پنهان گشت ولی روان پاکش همراه با اندرز و آموزه های جاودانه اش پیوسته زنده ماند.

از برآمدن خورشید روز خیرایزد و دی ماه تا فرو رفتن خورشید این روز، همازوری زرتشتیان در مراسم دینی و آیینی، در فراهم آوردن سفره ها و خوردنی ها و میوه ها و لرک به یکدیگر یاری می رسانند و این کردار های نیک و آیینی را کرفه می دانند. در آرامگاه های زرتشتی، جوشش و کوشش مردم، به همراهی موبدان و آوای دلنشین اوستا، دیده می شود.اینک فروهر پاک اشوزرتشت از جهان مینوی ما چشم بر می دارد و اندیشه و کردار و گفتار ما را می بیند. اشوان (پیروان آیین راستی) را می نگرد و جاودانگی آیین راستی را آرزو می کند.

یکشنبه 4 دی 1390 - 6:36:30 PM